۵ نکته کلیدی برای جلوگیری از زنگ‌زدگی پیچ و مهره
زنگ‌زدگی یا اکسیداسیون، دشمن اصلی اتصالات فلزی است. این فرآیند نه تنها ظاهر پیچ و مهره را ناخوشایند می‌کند، بلکه با تضعیف ساختار آن، می‌تواند ایمنی کل سازه را به خطر بیندازد. خوشبختانه با رعایت چند نکته کلیدی می‌توان عمر اتصالات را به میزان چشمگیری افزایش داد.
۱. انتخاب متریال مناسب: اولین خط دفاعی
بهترین راه برای مقابله با زنگ‌زدگی، انتخاب پیچی است که ذاتاً در برابر آن مقاوم باشد.
- فولاد ضدزنگ (Stainless Steel): این متریال به دلیل وجود کروم در ترکیب خود، یک لایه محافظ نامرئی ایجاد می‌کند که از تماس آهن با اکسیژن و رطوبت جلوگیری می‌کند. گریدهای 304 برای مصارف عمومی و 316 برای محیط‌های بسیار خورنده (مانند مناطق ساحلی) ایده‌آل هستند.
- پیچ‌های برنجی و برنزی: این آلیاژها نیز مقاومت طبیعی خوبی در برابر خوردگی دارند.
۲. استفاده از پوشش‌های محافظ
برای پیچ‌های آهنی و فولادی معمولی، استفاده از یک پوشش محافظ ضروری است. این پوشش‌ها مانند یک سپر عمل می‌کنند.
- پوشش گالوانیزه: پوشاندن سطح پیچ با لایه‌ای از فلز "روی" (Zinc). گالوانیزه گرم (Hot-Dip Galvanized) پوششی ضخیم و بسیار مقاوم برای محیط‌های بیرونی ایجاد می‌کند، در حالی که گالوانیزه سرد (Zinc Plated) پوششی نازک‌تر و ظاهری زیباتر برای محیط‌های داخلی دارد.
- پوشش داکرومات و سرامیکی: این پوشش‌های مدرن مقاومت بسیار بالایی در برابر خوردگی و حرارت ایجاد می‌کنند و در صنایع حساس کاربرد دارند.
۳. ایجاد مانع فیزیکی پس از نصب
حتی پس از نصب نیز می‌توانید از اتصالات خود محافظت کنید.
استفاده از واشرهای آب‌بندی (Sealing Washers) که دارای یک لایه لاستیکی هستند، راهی عالی برای جلوگیری از نفوذ آب به محل اتصال رزوه است.
همچنین، رنگ‌آمیزی گل پیچ با رنگ‌های مخصوص فلزات یا آغشته کردن آن به گریس‌های ضدآب، می‌تواند یک لایه محافظ اضافی ایجاد کند.
۴. کنترل محیط و شرایط نصب
تا حد امکان، اتصالات را از رطوبت مداوم دور نگه دارید. یکی از دلایل مهم خوردگی، "خوردگی گالوانیک" است که در اثر تماس دو فلز غیرهمجنس (مثلاً پیچ فولادی روی صفحه مسی) در حضور رطوبت رخ می‌دهد. استفاده از واشرهای پلاستیکی یا نایلونی بین دو فلز می‌تواند این پدیده را متوقف کند.
۵. بازرسی و نگهداری منظم
به‌ویژه در سازه‌های حساس، بازرسی دوره‌ای اتصالات برای شناسایی علائم اولیه زنگ‌زدگی اهمیت دارد. تمیز کردن سطح پیچ‌ها و تجدید پوشش‌های محافظ مانند رنگ یا گریس در صورت نیاز، می‌تواند از پیشرفت خوردگی جلوگیری کرده و عمر مفید اتصال را تضمین کند.